ครูภูมิปัญญาไทย
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษาให้ความหมายของภูมิปัญญาไทยไว้ว่า “ภูมิปัญญาไทย” หมายถึง องค์ความรู้ ความสามารถและทักษะของคนไทย อันเกิดจาก การสั่งสมประสบการณ์ที่ผ่านกระบวนการเรียนรู้ เลือกสรร ปรุงแต่ง พัฒนาและถ่ายทอด สืบต่อกันมา เพื่อใช้แก้ปัญหาและพัฒนาวิถีชีวิตของคนไทยให้สมดุลกับสภาพแวดล้อมและเหมาะสมกับยุคสมัยแบ่งออกเป็น 9 ด้าน ดังนี้ (1) ด้านกองทุนและธุรกิจชุมชน (2) ด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (3) ด้านการแพทย์แผนไทย (4) ด้านเกษตรกรรม (5) ด้านปรัชญา ศาสนา และประเพณี (6) ด้านภาษาและวรรณกรรม (7) ด้านโภชนาการ (8) ด้านศิลปกรรม (9) ด้านอุตสาหกรรมและหัตถกรรม
กองทุนและธุรกิจชุมชน
ผู้ทรงภูมิปัญญาที่มีความสามารถในด้านการสะสมและบริหารกองทุนและสวัสดิการชุมชน ทั้งที่เป็นเงินตราและโภคทรัพย์ เพื่อเสริมสร้างความมั่นคงให้แก่ชีวิตความเป็นอยู่ของสมาชิกในกลุ่ม ...
การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ผู้ทรงภูมิปัญญาที่มีความสามารถเกี่ยวกับการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ทั้งการอนุรักษ์การพัฒนา และการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างสมดุลและยั่งยืน ...
การแพทย์แผนไทย
ผู้ทรงภูมิปัญญาที่มีความสามารถในการจัดการป้องกันและรักษาสุขภาพของคนในชุมชน โดยเน้นให้ชุมชนสามารถพึ่งพาตนเองทางด้านสุขภาพและอนามัยได้ เช่น ยาจากสมุนไพร อันมีอยู่หลากหลาย ...
เกษตรกรรม
ผู้ทรงภูมิปัญญาที่มีความสามารถในการผสมผสาน องค์ความรู้ ทักษะและเทคนิคด้านการเกษตรกับเทคโนโลยี โดยการพัฒนาบนพื้นฐานคุณค่าดั้งเดิม ซึ่งคนสามารถพึ่งพาตนเองในสภาวการณ์ต่างๆ ได้ ...
ปรัชญา ศาสนา และประเพณี
ผู้ทรงภูมิปัญญาที่มีความสามารถประยุกต์ และปรับใช้หลักธรรมคำสอนทางศาสนา ปรัชญาความเชื่อและประเพณีที่มีคุณค่าให้เหมาะสมต่อบริบททางเศรษฐกิจ สังคม เช่น การถ่ายทอดวรรณกรรม คำสอน ...
ภาษาและวรรณกรรม
ผู้ทรงภูมิปัญญาที่มีความสามารถในการอนุรักษ์และสร้างสรรค์ผลงานด้านภาษาวรรณกรรมท้องถิ่นและการจัดทำสารานุกรมภาษาถิ่น การปริวรรตหนังสือโบราณ การฟื้นฟูการเรียนการสอนภาษาถิ่น ...
โภชนาการ
ผู้ทรงภูมิปัญญาที่มีความสามารถในการเลือกสรร ประดิษฐ์และปรุงแต่งอาหารและยาได้เหมาะสมกับความต้องการของร่างกายในสภาวการณ์ต่างๆ ตลอดจนผลิตเป็นสินค้าและบริการส่งออกที่ได้รับความนิยมแพร่หลาย ...
ศิลปกรรม
คือ ผู้ทรงภูมิปัญญาที่มีความสามารถในการสร้างสรรค์ผลงานทางด้านศิลปะสาขาต่างๆ เช่น จิตรกรรม ประติมากรรม นาฏศิลป์ ดนตรี ทัศนศิลป์ คีตศิลป์ การละเล่นพื้นบ้าน และนันทนาการ ...
อุตสาหกรรมและหัตถกรรม
ทรงภูมิปัญญาที่มีการรู้จักประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ในการแปรรูปผลิตเพื่อการบริโภคอย่างปลอดภัย ประหยัด และเป็นธรรม อันเป็นขบวนการให้ชุมชนท้องถิ่น สามารถพึ่งตนเองทางเศรษฐกิจได้ ...
แผนภาพเปรียบเทียบจำนวนครูภูมิปัญญาไทยจำแนกตามด้านความเชี่ยวชาญ
ด้านความเชี่ยวชาญ | จำนวน (คน) |
กองทุนและธุรกิจชุมชน | 33 |
การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม | 34 |
การแพทย์แผนไทย | 53 |
เกษตรกรรม | 78 |
ปรัชญา ศาสนา และประเพณี | 43 |
ภาษาและวรรณกรรม | 49 |
โภชนาการ | 11 |
ศิลปกรรม | 149 |
อุตสาหกรรมและหัตถกรรม | 54 |
รวม | 504 |